Policja Państwowa w Polsce rozpoczęła swoją działalność 24 lipca 1919 roku na mocy ustawy Sejmu II RP. Początkowo rozważano nazwę Straż Bezpieczeństwa. Ostatecznie wybrano nazwę Policja Państwowa. Ta decyzja miała kluczowe znaczenie dla ujednolicenia różnych formacji porządkowych działających wcześniej w kraju.
Nowa formacja zastąpiła istniejące wcześniej struktury, takie jak Milicja Ludowa czy Policja Komunalna. Pierwszy Komendant Główny to W. Henszel. Do 1939 roku służbę pełniło około 30 tysięcy funkcjonariuszy. Działalność Policji Państwowej zakończył wybuch II wojny światowej.
Najważniejsze informacje:- Utworzenie Policji Państwowej: 24 lipca 1919 roku
- Cel: unifikacja wszystkich formacji porządkowych w kraju
- Wyjątek: województwo śląskie (własne struktury)
- Pierwotna planowana nazwa: Straż Bezpieczeństwa
- Zakończenie działalności: wrzesień 1939
- 24 lipca - obecnie oficjalne Święto Policji
Kiedy powstała polska policja - kluczowe daty i wydarzenia
W którym roku powstała policja to pytanie, które ma jasną odpowiedź - był to rok 1919. Początki policji w Polsce sięgają burzliwego okresu kształtowania się II Rzeczypospolitej. Sytuacja polityczna wymagała wtedy szybkiego utworzenia profesjonalnych służb porządkowych.
24 lipca, kiedy to utworzono policję państwową, był przełomowym dniem dla bezpieczeństwa wewnętrznego kraju. Sejm II RP podjął wówczas historyczną decyzję o powołaniu jednolitej formacji. Ta data rozpoczęła nowy rozdział w historii służb mundurowych.
Początki Policji Państwowej - ustawa z 1919 roku
Historia utworzenia policji rozpoczęła się od prac legislacyjnych w Sejmie II RP. Posłowie intensywnie pracowali nad kształtem nowej formacji.
Proces tworzenia ustawy trwał kilka miesięcy. Konsultowano ją z ekspertami z zakresu bezpieczeństwa publicznego.
Ustawa precyzyjnie określała zadania i kompetencje nowej formacji. Wprowadzała także jednolite standardy szkolenia funkcjonariuszy.
- Powołanie jednolitej służby bezpieczeństwa
- Określenie struktury organizacyjnej
- Ustalenie zasad rekrutacji
- Zdefiniowanie uprawnień funkcjonariuszy
- Wprowadzenie systemu szkolenia
Struktura organizacyjna opierała się na podziale terytorialnym kraju. Każde województwo posiadało własną komendę.
Na czele organizacji stał Komendant Główny. Podlegali mu komendanci wojewódzcy i powiatowi.
Czytaj więcej: Poznaj wszystkie urządzenia, którymi policja mierzy prędkość na drogach
Od Straży Bezpieczeństwa do Policji Państwowej
Początkowo planowano nazwać formację Strażą Bezpieczeństwa. Nazwa ta miała podkreślać ochronny charakter służby. Ostatecznie jednak zdecydowano się na określenie Policja Państwowa.
Od kiedy istnieje policja w Polsce pod obecną nazwą? Zmiana nazwy nastąpiła jeszcze na etapie prac legislacyjnych. Uznano, że termin "policja" lepiej oddaje charakter formacji. Nazwa ta była także bardziej rozpoznawalna międzynarodowo.
Pierwsze miesiące funkcjonowania były okresem intensywnej organizacji. Tworzono struktury terenowe i prowadzono nabór funkcjonariuszy. Wprowadzano jednolite umundurowanie i wyposażenie. Rozpoczęto szkolenia pierwszych kadr policyjnych.
Zasięg terytorialny pierwszej polskiej policji
| Region | Liczba funkcjonariuszy |
|---|---|
| Warszawa i okolice | 5000 |
| Województwa centralne | 12000 |
| Województwa wschodnie | 8000 |
| Województwa zachodnie | 5000 |
Województwo śląskie posiadało autonomię w zakresie organizacji służb porządkowych. Działała tam odrębna formacja - Policja Województwa Śląskiego.
Śląska policja miała własną strukturę i komendę. Współpracowała jednak ściśle z Policją Państwową.
Rozwój struktur policyjnych postępował systematycznie. Tworzono nowe posterunki i komisariaty. Do 1939 roku powstała sprawnie działająca sieć jednostek.
Jak wyglądały struktury porządkowe przed 1919 rokiem?
Milicja Ludowa była główną formacją porządkową w pierwszych miesiącach niepodległości. Powstała spontanicznie w różnych częściach kraju. Jej działania koncentrowały się głównie w miastach.
Członkowie Milicji Ludowej rekrutowali się często z ochotników. Brakowało im profesjonalnego przeszkolenia. Struktury były zdecentralizowane.
Policja Komunalna działała głównie w mniejszych miejscowościach. Podlegała władzom samorządowym.
Jej uprawnienia były ograniczone do podstawowych zadań porządkowych. Brakowało jej jednolitych procedur działania.
Proces unifikacji służb rozpoczął się natychmiast po uchwaleniu ustawy o Policji Państwowej. Włączano stopniowo istniejące formacje w struktury nowej policji. Szkolono funkcjonariuszy według jednolitych standardów.
Rozwój polskiej policji w latach 1919-1939
Data powstania policji w Polsce rozpoczęła 20-letni okres rozwoju formacji. Rozbudowywano systematycznie infrastrukturę i zwiększano stan osobowy. Wprowadzano nowoczesne metody pracy śledczej.
Policja doskonaliła swoje umiejętności w zakresie kryminalistyki. Utworzono laboratoria i pracownie specjalistyczne. Nawiązano współpracę międzynarodową.
Systematycznie podnoszono kwalifikacje funkcjonariuszy. Organizowano specjalistyczne kursy i szkolenia. Wprowadzano nowe techniki śledcze.
- Utworzenie Centrali Służby Śledczej
- Wprowadzenie kartoteki daktyloskopijnej
- Powołanie szkół policyjnych
- Modernizacja wyposażenia
- Rozwój współpracy międzynarodowej
- Utworzenie policji kobiecej
Stan osobowy policji w 1939 roku wynosił około 30 tysięcy funkcjonariuszy. Formacja była dobrze wyszkolona i wyposażona.
Policja cieszyła się wysokim zaufaniem społecznym. Skutecznie realizowała zadania w zakresie bezpieczeństwa publicznego.
Losy Policji Państwowej podczas II wojny światowej
Wybuch wojny przerwał działalność Policji Państwowej. Wielu funkcjonariuszy walczyło w kampanii wrześniowej. Część została ewakuowana na wschód.
Na terenach okupowanych policjanci byli szczególnie narażeni na represje. Niemcy traktowali ich jako przedstawicieli państwa polskiego. Wielu zostało aresztowanych lub zamordowanych.
Formalne rozwiązanie Policji Państwowej nastąpiło w pierwszych miesiącach okupacji. Część funkcjonariuszy została przymusowo wcielona do służb pomocniczych. Niektórzy kontynuowali służbę w konspiracji. Inni dołączyli do Polskiego Państwa Podziemnego. Struktury przedwojennej policji przestały istnieć.
Odbudowa polskich służb policyjnych rozpoczęła się po 1944 roku. Powstała nowa formacja o odmiennym charakterze. Tradycje przedwojennej Policji Państwowej zostały przywrócone dopiero po 1990 roku.
Policja Państwowa - od historycznego dekretu do współczesnego dziedzictwa
Powstanie policji w Polsce w 1919 roku było kluczowym momentem w historii służb mundurowych. Utworzenie jednolitej formacji pod nazwą Policja Państwowa uporządkowało chaos organizacyjny pierwszych lat niepodległości. W ciągu 20 lat swojego istnienia formacja przeszła znaczącą transformację, rozwijając się od podstawowych struktur po nowoczesną służbę bezpieczeństwa.
Najbardziej znaczącym okresem był rozwój w latach 1919-1939, kiedy to z lokalnych struktur porządkowych powstała profesjonalna formacja licząca 30 tysięcy funkcjonariuszy. Wprowadzono nowoczesne metody śledcze, utworzono specjalistyczne laboratoria i nawiązano międzynarodową współpracę. Wyjątkowym przykładem elastyczności organizacyjnej było funkcjonowanie autonomicznej Policji Województwa Śląskiego.
Choć II wojna światowa przerwała działalność Policji Państwowej, jej dziedzictwo przetrwało. Współczesna polska policja, świętująca swoje święto 24 lipca, kontynuuje tradycje zapoczątkowane w 1919 roku, łącząc historyczne fundamenty z nowoczesnymi metodami pracy.
